23 lipca br. miały miejsce doroczne uroczystości poświęcone pamięci św. Antoniego Peczerskiego w Holi. Święto powiązane było z 25. edycją jarmarku holeńskiego – święta folkloru i lokalnej kultury. Uroczystościom przewodniczył arcybiskup lubelski i chełmski Abel w asyście arcybiskupa przemyskiego i gorlickiego Paisjusza. Prezentujemy kolejną galerię fotograficzną Grażyny Hankiewicz z Grupy Twórczej Motycz, dokumentującą te uroczystości.
Najstarsze wzmianki o parafii prawosławnej w Holi sięgają XVI wieku. Obecna, zabytkowa cerkiew św. Antoniego Peczerskiego i św. Paraskiewy została wybudowana w 1702 roku. W XIX wieku obok świątyni usytuowano dzwonnicę. Cerkiew i dzwonnica były poddawane licznym remontom i pracom konserwatorskim, w tym szczególnie istotnym w latach 2010-2014. Budowle stanowią część kompleksu Skansenu Kultury Materialnej Chełmszczyzny i Podlasia w Holi.
Holeńskie święto rozpoczęło się od przywitania arcypasterzy, czego dokonali kolejno: dzieci i młodzież, starosta cerkiewny Tadej Karabowicz oraz proboszcz parafii prawosławnej w Horostycie i opiekun cerkwi w Holi, ks. prot. Tomasz Łotysz.
Po ewangelicznym czytaniu ze słowem do wiernych zwrócił się arcybiskup Paisjusz. Hierarcha podkreślił niezwykły charakter życia i duchowego doświadczenia św. Antoniego Peczerskiego. Święty Antoni znalazł w swoim życiu skarb, który nie jest materią, nie jest przemijalny, jak i również nie jest narażony na działanie złodzieja. To skarb głębokiej miłości do Jezusa Chrystusa. To skarb dający człowiekowi rozróżnienie pomiędzy złem a dobrem, grzechem a cnotą – podkreślił Jego Ekscelencja. Zaznaczono również potrzebę zachowania prawosławnej tradycji, kultury oraz rodzimej tożsamości. Kazanie zawierało szczególny kontekst związany z wielowiekową martyrologią ziemi chełmskiej i podlaskiej.
W czasie nabożeństwa śpiewał chór „Prawosławna Nadbużańszczyzna” pod kierownictwem matuszki Agnieszki Łotysz.
Całość cerkiewnych uroczystości wieńczyła procesja oraz okolicznościowe przemówienia. W pierwszej kolejności głos zabrał arcybiskup Abel, który wyraził słowa dziękczynienia arcybiskupowi Paisjuszowi, duchowieństwu, zgromadzonym wiernym oraz opiekunowi holeńskiej cerkwi ks. Tomaszowi.
Szczególnie podziękowanie skierowane zostało na ręce obecnych samorządowców, zaangażowanych w proces organizacji święta i jarmarku: członka zarządu województwa lubelskiego Zdzisława Szweda oraz starosty powiatu włodawskiego Andrzeja Romańczuka.
Za pracę dla dobra Cerkwi Orderami św. Marii Magdaleny III klasy odznaczeni zostali: matuszka Agnieszka Łotysz oraz Jacek Zarczuk, prezes Fundacji Wrota Europy. Okolicznościowy krzyż kapłański z rąk arcybiskupa Abla otrzymał ks. Tomasz Łotysz.
Następnie głos zabrał arcybiskup Paisjusz, który podziękował ordynariuszowi Diecezji Lubelsko-Chełmskiej za wielkie, ponadtrzydziestoletnie zaangażowanie w proces odrodzenia wiary i tradycji w parafiach na terenie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego.
Na koniec wybrzmiały podziękowania od bezpośredniego organizatora święta ks. Tomasza Łotysza. Duchowny podkreślił szczególne znaczenie Holi w aspekcie historycznym, jak i we współczesnej funkcji kulturowo-etnograficznej. Duchowny zachęcał do nabycia nowo wydanego albumu dotyczącego jubileuszu 25-lecia jarmarku holeńskiego pt. A len kwitnie niebiesko, pod redakcją Grażyny Hankiewicz oraz Zbigniewa Smółko.
Druga część niedzielnego święta skupiona była na 25-tej edycji jarmarku holeńskiego. W uroczystym otwarciu wydarzenia udział wzięli: arcybiskup lubelski i chełmski Abel, poseł na Sejm RP Monika Pawłowska, Ryszard Madziar – doradca polityczny ministra Jacka Sasina, Andrzej Romańczuk – starosta włodawski oraz Tadej Karabowicz – prezes Towarzystwa Miłośników Skansenu Kultury Materialnej Chełmszczyzny i Podlasia w Holi. Podczas jarmarku odbyła się prezentacja kultury muzycznej, rękodzielnictwa oraz wyrobów lokalnych producentów. Wydarzenie integrowało sympatyków z Polski i z zagranicy.
Świąteczne uroczystości w Holi stanowią cenną kompozycję wydarzenia religijnego oraz przestrzeni poświęconej skarbom etnograficznym regionu. Jest to praktyczna realizacja znaczących i powiązanych ze sobą rzeczywistości wiary i kultury, których odpowiednia organizacja stanowi wielką radość i specyfikę przeżywania świąt na Chełmszczyźnie.
Fotografie: Grażyna Hankiewicz
Tekst: ks. Jarosław Szczur
Grupa Twórcza “Motycz”
Grupę Twórczą „Motycz” utworzyliśmy w listopadzie 2011 roku w Motyczu koło Lublina. Pięcioro przyjaciół – Grażyna Hankiewicz, Dariusz Hankiewicz, Krzysztof anin Kuzko, Krzysztof Sak i Jakub Szymański – których łączy wspólna pasja. Wykonujemy różne zawody, ale fotografia to nasze hobby od wielu lat. Każde z nas miało wiele wystaw indywidualnych i uczestniczyło w wystawach zbiorowych. Wszyscy jesteśmy członkami Radzyńskiego Klubu Fotograficznego „Klatka”. Są wśród nas członkowie Związku Polskich Artystów Fotografików, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Związku Polskich Fotografów Przyrody, Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków oraz Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej. Pięć lat temu postanowiliśmy spróbować opisywania naszą fotografią tego, co szczególnego ma w sobie wschodnia Polska, czyli miejsce, w którym żyjemy. Naszymi tematami są zazwyczaj ludzie. Opisujemy ich życie codzienne, a zatem zwyczaje, pracę i obrzędy, dni świąteczne i powszednie. Fotografię społeczną prezentowały nasze dwa poprzednie projekty: ”Ich portret” oraz „Kupcy”. Diaporama do pierwszego z nich została nagrodzona „Błękitną Wstęgą FIAP”. Do naszego drugiego projektu dołączył natomiast Tadeusz Rolke ze swoimi niepublikowanymi wcześniej w Polsce fotografiami. Nasz trzeci projekt „Spasi i sachrani” jest kolejnym dokumentem, esejem fotograficznym o Prawosławiu.