W dniach 16-21 lipca 2017 r. kilkunastoosobowa grupa parafianek, działających w ramach Lubelskiego Koła Terenowego Bractwa św. Równych Apostołom Cyryla i Metodego, pod przewodnictwem JE Arcybiskupa Abla uczestniczyła w pielgrzymce do Rumunii. Trasa przebiegała przez obszar Transylwanii, okręgi Cluj, Alba i Hunedoara. Odwiedziliśmy wspaniałe monastery, odbyliśmy audiencję u Jego Eminecji Andrzeja, Metropolity Cluj, Maramures i Salaju, a także mieliśmy możliwość modlitwy w ozdobionych pięknymi freskami cerkwiach Rumunii. Przez wszystkie dni towarzyszył nam o. Michaił Magial z Marmura (Rumunia), który był naszym przewodnikiem i tłumaczem.
Pielgrzymi Bractwa CiM na audiencji u JE metropolity Ireneusza w Alba Iulia
Dzień I
Pielgrzymkę rozpoczął molebień w cerkwi pw. Przemienia Pańskiego w Lublinie, odsłużony przez ks. Andrzeja Łosia, proboszcza parafii. Następnie udaliśmy się w kierunku miasta Tulcik na Słowacji, gdzie mieliśmy pierwszy nocleg.
Dzień II
Kolejnego dnia po wspólnym śniadaniu wyruszyliśmy w kierunku Transylwanii. Po paru godzinach naszym oczom ukazały się malownicze krajobrazy Wyżyny Siedmiogrodzkiej. Widziałam ją na zdjęciach, lecz na żywo okazała się być jeszcze piękniejsza.
Monaster Floresti
Kiedy dojeżdżaliśmy do pierwszego monasteru we Floresti, do naszych uszu dobiegł dźwięk dzwonów i stukanie drewnianych kołatek nazywanych „biło i klepało”. Naszego Władykę witała procesja z chorągwiami. Archimadryta Dmitru Kobzaru, dziekan klasztorów w Cluj oraz przełożona Monasteru pw. Opieki Matki Bożej, Walerija skierowali słowa powitania do Władyki Abla. Nam do oczy napływały łzy wzruszenia, jak piękne było to przyjęcie na rumuńskiej ziemi. Mogliśmy pokłonić się cudownym ikonom w cerkwi, a także relikwiom św. Mikołaja Cudotwóry, św. Efrema z Nea Makri oraz św. Jana Ruskiego. Matuszka Walerija przybliżyła historię monasteru oraz budowę sierocińca św. Onufrego na jego terenie. Uczestniczyliśmy także w obfitej kolacji przygotowanej przez mniszki.
Katedra pw. Zaśnięcia Matki Bożej w Cluj-Napoca
Następnie wznieśliśmy modlitwę w Soborze Katedralnym Zaśnięcia Matki Bożej w Cluj-Napoca. Jest to świątynia wybudowana z inicjatywy biskupa Mikołaja Ivana w latach 1923–1933, aby upamiętnić zjednoczenie Transylwanii z pozostałymi ziemiami rumuńskimi po I wojnie światowej. W 2001 roku Jego Eminencja Bartłomiej ufundował wykończenie cerkwi pięknymi mozaikami. Od 2006 roku jest katedrą metropolitarną. Potem udaliśmy się na spotkanie z Jego Eminencję Andrzejem, Metropolitą Cluj, Maramures i Sajalu, podczas którego poprosiliśmy o błogosławieństwo.
Wieczorem zostaliśmy zaproszeni na wykwintną kolację w lokalnej restauracji. Wysłuchaliśmy przepięknego wykonania utworu operowego Santa Lucia oraz pieśni narodowych.
Dzień III
Męski monaster Sv. Nicula
We wtorek uczestniczyliśmy w Świętej Liturgii w męskim monasterze Sv. Nicula. Zwróciło moją uwagę, że świeczniki odmiennie niż w Polsce znajdują się poza świątynią. Pokłoniliśmy się do ikony św. Nicolasa, a także do cudownej ikony Matki Bożej. W XIV w. św. Nicolas żył na tych terenach i to od jego imienia nazwano potem zarówno wioskę jak i monaster. Początki mistycznego życia datowane są na połowę XVI w. W 1699 r. monaster stał się ważnym ośrodkiem religijnym. Ikona Matki Bożej płakała przez 26 dni, przepowiadając smutne wydarzenia które dotknęły Rumunię. Pielgrzymi od tego momentu zmierzają do monasteru niosąc prośby o zdrowie i uwolnienie od wszelkich trosk. Obraz Matki Bożej zapoczątkował także charakterystyczny sposób pisania ikon na szkle, a w Nicula założono pierwszą taką szkołę. Mogliśmy także zmówić modlitwę w cerkwi, która została przeniesiona na teren monasteru z pobliskiej wioski po pożarze w 1974 r..
Toga
Następnym punktem programu była Toga. Tam czekał na nas wykwintny obiad ufundowany przez mera miasta. Burmistrz zaprezentował nam fabrykę serów, gdzie skosztowaliśmy lokalnego ekologicznego specjału, a także nowoczesne centrum promocji miasta.
Żeński monaster Mihai Voda w Turda
Mieliśmy napięty plan, więc szybko udaliśmy się w kierunku Turdy. Znajduje się tam żeński monaster Mihai Voda. Podziwialiśmy tworzenie polichromii w cerkwi pw. Świętych Archaniołów Michała i Gabriela. Budowę klasztoru rozpoczęto w 2002 r. z inicjatywy jego Eminencji Bartłomieja w celu uczczenia pamięci Michała Walecznego (Mihai Viteazul). Jest on symbolem oporu przeciw Turkom oraz jedności Rumunii. Zginął w walce pod Turdą ponad 400 lat temu, na pamiątkę tego wydarzenia wykonano pomnik, który mogliśmy zobaczyć.
Żeński monaster Opieki Matki Bożej w Alba Iulia
Wieczorem dotarliśmy do Alby Iulii, która okazała się być niezwykle urokliwym miasteczkiem położonym nad rzeką Maruszą. Nocleg spędziliśmy w żeńskim monasterze pw. Opieki Matki Bożej. Na jego terenie znajduje się cerkiew pw. Chrystusa Pantokratora.
Dzień IV
Żeński monaster w Ramet
Kolejnego dnia rano dotarliśmy do Ramet. Klasztor otoczony górami Trascau stanowił najbardziej malowniczy krajobraz, jaki dotychczas widziałam. Kiedy podążaliśmy ścieżkami kolorowych ogrodów otoczeni zabytkową architekturą, nasze serca się radowały. Zwiedziliśmy żeński monaster, którego początki sięgają XIII w. czyniąc go jednym z najstarszych w Rumunii. Jest on jednym z niewielu klasztorów, które pozostały prawosławne w XVIII w., kiedy austriacka armia generała von Buccowa najechała Rumunię. W cerkwi pw. Św Piotra i Pawła pokłoniliśmy się do ikony i relikwii św. Gielasia. Był on przełożonym monasteru oraz arcybiskupem Transylwanii w XIV w.. Odwiedziliśmy także bogate muzeum, w którym podziwialiśmy kolekcję etnograficzną, ikony, haftowane stroje.
Katedra koronacyjna pw. Świętej Trójcy w Alba Iulia
Tego dnia mogliśmy także zobaczyć Katedrę Koronacyjną pw. Świętej Trójcy. Została ona wzniesiona w celu upamiętnienia zjednoczenia Transylwanii z Rumunią, które miało miejsce w Alba Iulia. Budowa trwała tylko 9 miesięcy. Związana jest z koronacją Ferdynanda I. Wnętrze świątyni zdobią wspaniałe freski przedstawiające sceny biblijne, świętych a także ważne wydarzenia i bohaterów m. in. Michała Walecznego związanych z historią Rumunii. W świątyni znajduje się kopia słynącej cudami ikony „Dostojno jest- Godnym jest”. Jednemu z mnichów na Atosie objawił się arch. Gabriel i palcem na kamieniu dokończył słowa modlitwy „Dostojno jest”, aby mogli wychwalać Boga. W tej katedrze odbyła się także w 2011 r. kanonizacja Symeona (Stefana), który doprowadził do wydania pierwszego rumuńskiego przekładu Nowego Testamentu. Katedra Koronacyjna jest także siedzibą abp Ireneusza, zwierzchnika Alba Iulia. Otrzymaliśmy tutaj błogosławieństwo oraz wysłuchaliśmy poruszającego kazania. Władyka mówił o życiu wiecznym, o dobrych uczynkach, które nas do niego doprowadzą, o miłości do bliźniego. Przekazywał wiedzę w sposób niezwykle ekspresyjny ze szczerym uśmiechem na twarzy, a usłyszane słowa były słodyczą dla naszych dusz.
Mieliśmy także chwilę czasu na spacer po zabytkowym Alba Iulia. W małym miasteczku rozegrała się ważna część historii Rumunii. To tutaj został podpisany akt zjednoczenia. Znajduje się także grób Anny Jagiellonki.
Wieczorem udaliśmy się na kolację do Devy na zaproszenie Jego Ekscelencji Guryj, arcybiskupa Devy i Hunedoary. Jest to miasto położone w okręgu Hunedoara, w którym znajduje się 20 monasterów.
Dzień V
Katedra pw. Świętego Mikołaja w Deva
W czwartek uczestniczyliśmy w obchodach święta proroka Eliasza w katedrze pw. Świętego Mikołaja. Boską Liturgię celebrowali: Abp Abel, Abp Guryj oraz Abp Emilian. Rumuński śpiew liturgiczny zachwycił nas. Po nabożeństwie podziwialiśmy olśniewające wnętrze centrum diecezjalnego, w którym przyjął nas i obdarował podarunkami Abp Guryj.
Żeński monaster Prislop
Następnie odwiedziliśmy monaster Prislop położony w malowniczych Karpatach Wschodnich. Jego historia sięga 1393 r. czyniąc go jednym z najstarszych w Rumunii. W XVI w. restaurowano monaster, ofiarowując czyniącą cuda ikonę Matki Bożej. W XVIII w. na rozkaz gen. Buccowa podpalono cerkiew. Pozostał obraz ukazujący Jana Ewangelistę, który mogliśmy zobaczyć nad wejściem do świątyni. Od tego wieku monaster znalazł się w rękach grekokatolików. Dopiero w 1948 r. powrócił na łono prawosławia. Wtedy do Prislop przybył o. Arseniusz Boca i rozpoczął odbudowę. Mnich posiadał dar prozorliwsti; odwiedzały go tysiące ludzi. Stało się to powodem prześladowań przez komunistyczne władze. Obecnie trwa proces kanonizacyjny o. Arseniusza. Od 1989 r. jest to żeński monaster. Podczas pobytu w klasztorze byliśmy na grobie o. Arseniusza. Piliśmy wodę z cudownego źródełka. Zaskoczyła nas ogromna liczba kwiatów, które jak się okazało przynoszą wierni w podziękowaniu za wysłuchane modlitwy.
Męski monaster Crisan
Następnie górskimi drogami zmierzaliśmy w kierunku męskiego monasteru Crisan. Klasztor zachwycił krajobrazem, a szczególnie chwytał za serce staw z tysiącem nenufarów, który nigdy nie zamarza. Życie monasterskie zaczęło tętnić tutaj w XVI w.. Niestety w XVII w. klęska żywiołowa zrównała wszystko z ziemią. W 1992 r. o. Ihumen Wissarion rozpoczął odbudowę. W tak krótkim okresie czasu powstał wspaniały kompleks monastyczny. Obecnie jest tu 20 mnichów. Odwiedziliśmy cerkiew pw. Narodzenia Bogarodzicy, a także pokłoniliśmy się moszczom – m.in. św. Marii Magdaleny i św. Katarzyny. Mnisi przygotowali dla nas wyśmienitą kolację.
Pożegnania
W piątek wyruszyliśmy w kierunku Polski. Po policzkach spływały łzy podczas pożegnań. Spotkaliśmy się z ogromną gościnnością i serdecznością. Spędziliśmy wspaniały tydzień w cudownych miejscach Rumunii. Obrazy monasterów na długo pozostaną żywe w naszej pamięci.
Podziękowania
Składamy szczególne podziękowania na ręce JE Władyki Abla za możliwość doświadczenia i zobaczenia tak wspaniałych miejsc. Dziękujemy o. Michałowi za opiekę, pomoc, tłumaczenie przez co mogliśmy przyswoić tak wiele cennych informacji o Rumunii. Słowa wdzięczności kierujemy do Jego Ekscelencji Guryja, arcybiskupa Devy i Hunedoary, który okazał nam ogromną gościnność. Podziękowania składamy także dla wszystkich, którzy okazali nam serdeczność i pomoc podczas pielgrzymki do Rumunii.
Tekst: Aleksandra Filipiuk, fotografie: S. Wyspiański
Wkrótce planujemy kolejne publikacje o tej inspirującej i bogatej w wydarzenia duchowe pielgrzymce – m. in. galerie fotograficzne, filmy i refleksje poszczególnych uczestniczek. Prosimy odwiedzać nasz portal. Zapraszamy serdecznie 🙂