Oto weszliśmy w ważny okres Wielkiego Postu. I jakie to piękne, kiedy święci ojcowie pomagają nam, by nie postrzegać go po prostu jako jeszcze jednego obowiązku, narzuconego sobie samemu (ponieważ tak trzeba), lecz jako troskę o pewien podarunek, który chcemy darować Komuś, Kogo kochamy.
Z całą pilnością strzeż swego serca,
bo życie ma tam swoje źródło.
Księga Przysłów 4:23
Gospodarz ochrania swoje obsiane pole od ptaków, chroni swój sad przed gąsienicami i chroni swą trzodę przed drapieżnikami. Ale niczego gospodarz nie chroni tak troskliwie, jak swego domu – od złodziei, od pożaru, powodzi, grzmotu oraz wszelkiej nieczystości. Czym jest dom w gospodarstwie domowym, tym jest serce w człowieku. Dlatego powiedziano: „Z całą pilnością strzeż swego serca“. Z serca tryska krew, a we krwi jest dusza. Jaka jest dusza w sercu, taka jest ona i w całym człowieku. Jeśli woda w źródle jest słona, będzie ona słona także w potoku. Jeśli jest słodka w źródle, słodka będzie też w potoku. Co znajduje się w miejscu, skąd potok bierze swój początek, to samo będzie też w miejscu, gdzie wpada on do rzeki. Jeśli wąż ukąsi kogoś w palec, jego trucizna nie zaszkodzi mu, jeśli krew nie doprowadzi jej do serca. Kiedy lekarz wstrzykuje lekarstwo w palec, lek nie pomoże, jeśli krew nie doprowadzi go do serca. Do serca idzie zarówno trucizna, jak i lekarstwo. Wszystko co zatruwa życie oraz co leczy życie, musi dotrzeć do serca i przejść przez nie. Tam, gdzie jest centrum krążenia krwi, tam jest też centrum duchowego krążenia krwi. Serce materialne jest organem serca duchowego. Skoro jest to rzeczywistością, ta rzeczywistość stanowi wielką tajemnicę. Zaprawdę to tajemnica niezrozumiała dla naszego rozumu. Gdyż rozum jest mniejszy od serca i to serce obejmuje rozum, nie zaś rozum – serce. Część nie rozumie całości, ani to, co niższe, nie rozumie tego, co wyższe. Bóg tak chciał i tak nas stworzył. Szczęśliwy ten, kto mniej zajmuje się badaniem tajemnicy dzieł Bożych, a więcej słucha Bożych przykazań. I mocniej czuje Boską miłość w swoim sercu. Dusza jest odziana w szatę krwi. A skoro odzienie jest tak delikatne, jakież delikatne musi być to, co odzienie okrywa. Tak, jak jedna trująca kropla może zarazić i zepsuć krew, tak samo jedno słowo, jedno spojrzenie, jedna myśl może zarazić i zepsuć duszę. Dlatego słuchaj lekarza człowieka, kiedy cię naucza: „Chroń swoją krew!“. Ale znacznie bardziej słuchaj lekarza Boga, kiedy Ci nakazuje: „Z całą pilnością strzeż swego serca, bo życie ma tam swoje źródło“. Chroń swego serca w sercu, jądra w skorupie, płomienia we krwi, życia w osłonie ciała. „Ze wszystkiego, co należy ochraniać, chroń serca, synu mój!“ – mówi Pan Bóg. Kiedy wąż ukąsi w rękę, rękę trzeba obwiązać i ucisnąć, by uniemożliwić zatrutej krwi z ręki, by dotarła do serca i zaraziła źródło krwi. Jeśli usłyszysz złe słowo, przytłum swój słuch by trucizna nie zeszła ze złego słowa do twego serca i nie zaraziła źródła twego życia, synu mój. „Jeśli ci się bogactwo mnoży, nie przywiązuj się do niego sercem“ – mówi Mądrość w księdze życia. Odgrodź swoje serce od bogactwa wysokim ogrodzeniem sięgającym niebios, byś ochronił swe serce, niezabrudzone i czyste, dla Tego, Kto go pragnie, mówiąc: „Synu mój, daj mi swoje serce!“. Powiedziano jeszcze w księdze życia: „Serce króla jest w Bożej ręce. Jeśli królujesz nad swymi namiętnościami, oznacza to, że jesteś prawdziwym królem. Wtedy twoje serce jest w Bożej ręce, a ta ręka niezawodnie rządzi twoim sercem i wznosi je do królestwa wiecznego światła i wiecznego życia“. Jeśli w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu wzmocniłeś w sobie przekonanie, że twoje serce należy do Boga i twego Ojca, i jesteś mocno zdeterminowany, by Mu je oddać, to w drugim tygodniu Wielkiego Postu naucz się serca strzec. Naucz się ze śmiałością walczyć o niewinność i czystość swego serca, abyś miał odwagę przynieść je w podarunku Temu, Kto ci je darował. Uświęć swoje serce wiarą, wzmocnij je nadzieją, rozgrzej je miłością, okadź je modlitwą, omyj je łzami, nakarm je Krwią Chrystusową. I trzymaj je wzniesione ku Niebiosom jak zapalone kadzidło. Tylko w ten sposób będziesz mógł spokojnie, bez zakłóceń i wyrzutów sumienia grzesznika, doczekać przejścia z owego ziemskiego świata do świata niebieskiego. Dlatego w owym drugim tygodniu Wielkiego Postu często powtarzaj sobie radę swego Ojca: „Z całą pilnością strzeż swego serca, bo życie ma tam swoje źródło“.
Święty Mikołaj Serbski
Pierwsza niedziela Wielkiego postu, kazanie do Swiętej Ewangelii według Marka, 2: 1-12, oraz Św. Ewangelii według Jana, 10:9-16.
Źródło: Светосавска лествица
Tłumaczenie z serbskiego: Dimka Savova
Redakcja polska: Joanna Wyspiańska